Prawo budowlane nakazuje, aby kocioł na paliwo stałe lub olej, był zamontowany w osobnym pomieszczeniu. Piec gazowy niekoniecznie należy umieszczać w oddzielnym pomieszczeniu technicznym - jednak tylko w niektórych przypadkach. Przepisy ściśle określają także inne parametry dotyczące kotłowni: jej wielkość i lokalizację oraz sposób wentylacji.
W domach jednorodzinnych standardowo instaluje się kotły o mocy do 25 kW, gdyż takie wystarczą, by ogrzać całą powierzchnię mieszkalną. Wymagania dotyczące kotłowni zawarto w Rozporządzeniu w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie oraz określa je norma PN-87/B-02411.
Rodzaj ogrzewania powinniśmy wybrać najpóźniej na etapie adaptacji projektu do działki, aby architekt mógł m.in. dokładnie wyliczyć, jakiej powierzchni powinna być kotłownia i czy konieczne będzie jej powiększenie kosztem innego pomieszczenia.
Kotłownia na paliwo stałe - wymiary, przepisy
Jeżeli dom jest opalany paliwem stałym, czyli peletami, węglem lub drewnem, musimy spełnić szereg wymagań technicznych dotyczących pomieszczenia na kotłownię. Przede wszystkim musimy zapewnić odpowiednią wentylację nawiewną za pomocą niezamykalnego otworu. Powinien mieć on przekrój min. 200 cm2 oraz winien być umieszczony do 1 m na podłogą. Wentylacja wywiewna natomiast, musi odbywać się poprzez kanał wykonany z niepalnego materiału, które wymiary minimalne to 14x14 cm. Dodatkowo kanał musi posiadać otwór wylotowy, który należy umieścić pod stropem kotłowni. I najważniejsze – kanał wywiewny należy wyprowadzić ponad dach.
Przekrój samego komina to minimalne wymiary 20x20 cm. Dodatkowo w podłodze w kotłowni musimy zamontować kanalizacyjny wpust podłogowy. Jeżeli chodzi o skład paliwa, tutaj również wymagania są elastyczne – najlepiej, aby paliwo znajdowało się w wydzielonym pomieszczeniu, ale nie jest to konieczne.
Kotłownia może zostać zaplanowana na parterze (pomieszczenie nr 8)
Moc kotła na paliwo stałe a kotłownia – przepisy
1. Kotły o mocy powyżej 25 kW (do 2000 kW) można montować w osobnych pomieszczeniach technicznych na kondygnacji podziemnej (lub ewentualnie na poziomie terenu). Dodatkowo skład paliwa musi znajdować się w osobnym pomieszczeniu technicznym. W przypadku kotłów o mocy powyżej 25 kW, drzwi wejściowe do kotłowni z piecem na paliwo stało muszą być niepalne (klasa 0,5 odporności przeciwogniowej) oraz posiadać co najmniej 0,8 m szerokości. Co ważne, muszą być otwierane na zewnątrz.
Od strony wewnętrznej natomiast drzwi muszą posiadać zamknięcie bezklamkowe oraz winny otwierać się na zewnątrz poprzez pchnięcie. Drzwi pomiędzy kotłownią a pomieszczeniem na skład paliwa, muszą być stalowe lub obite taką blachą oraz powinny otwierać się do kotłowni. Okna z kolei muszą mieć powierzchnię nie mniejszą niż 1/15 całkowitej powierzchni podłogi pomieszczenia. Ważne, aby przynajmniej połowa okien była otwieralna.
2. Kotły o mocy do 25 kW muszą być montowane w osobnym pomieszczeniu technicznym na kondygnacji podziemnej lub na równi z poziomem ogrzewanych pomieszczeń. Skład paliwa stałego najlepiej umieścić w osobnym pomieszczeniu technicznym. Oba pomieszczenia muszą spełniać wymagania Polskiej Normy, która dotyczy kotłowni na paliwo stałe (to samo tyczy się kotłów o innej mocy nominalnej). Do mocy 25 kW kocioł musi być zlokalizowany w osobnym pomieszczeniu z minimalną wysokością 2,2 m (dopuszczalne są pomieszczenia o wysokości 1,9 m – jednak tylko wtedy, gdy zapewnimy bardzo dobrą wentylację pomieszczenia).
3. Kotły o mocy do 10 kW można instalować w pomieszczeniach o kubaturze nie mniejszej niż 30 m3 oraz o parametrach min. 4 m3 na 1 kW mocy kotła – jeżeli zapewnimy jednocześnie dopływ powietrza na poziomie min. 10 m3/h na 1 kW mocy kotła.
Składowanie opału w kotłowni na paliwo stałe
O czym pamiętać przy projektowaniu kotłowni na paliwo stałe?
Uwaga! Wymiary kotłowni zależą we wszystkich przypadkach od wielkości kotła. Dla mocy kotła do 25 kW musimy zachować odstęp między urządzeniem a ścianami z przodu min. 1 m. Dla mocy kotła powyżej 25 kW trzeba zachować odstęp z przodu min. o 0,5 m większy od długości urządzenia. Z tyłu takiego kotła natomiast musi pozostać odstęp min. 0,7 m (jeżeli kocioł ma poziome kanały konwekcyjne, które czyści się tylko z tyłu, odstęp musi być o min. 0,5 m większy niż całkowita długość urządzenia). Z boku kotła powyżej 25 kW należy zostawić min. 1 m. Wysokość natomiast nie może być niższa niż podwojona wysokość urządzenia – ale jednocześnie nie mniejsza niż 2,5 m (jeżeli kocioł ma zasyp od przodu i pionowe kanały konwekcyjne; 2 m, jeżeli kocioł jest zasypywany od góry).
Podłogę w kotłowni na paliwo stałe należy wykonać z niepalnego materiału lub obić stalową blachą o szerokości co najmniej 0,5 m od krawędzi kotła. W podłodze powinien znajdować się wpust.
Warto zaprojektować większą od wymaganej kotłownię, by móc łatwo obsługiwać kocioł oraz żeby zmieścił się w niej podajnik paliwa. Paliwo można gromadzić albo w wydzielonym dodatkowym pomieszczeniu, albo w pomieszczeniu, w którym zainstalowano kocioł. Powierzchnia składu opału powinna być na tyle duża, aby możliwe było zgromadzenie opału na cały sezon grzewczy. Odpady powstałe w wyniku procesu spalania (popiół, żużel) należy gromadzić w metalowych pojemnikach, które powinny być codziennie opróżniane.
Kotłownia z piecem na paliwo stałe
Kotłownia z kotłem gazowym - przepisy, wymiary
Urządzeń gazowych, które posiadają otwartą komorę spalania, nie można montować w pomieszczeniach mieszkalnych, tylko w osobnej kotłowni. Wyjątkiem będzie kuchnia, która jest połączona z pokojem, jeżeli znajduje się tam instalacja wywiewna. W przypadku urządzeń z komorą zamkniętą, można je montować w każdym pomieszczeniu, ale tylko wtedy, gdy wyposażymy je dodatkowo w koncentryczne przewody powietrzno-spalinowe. Istotne są także wymiary ustalone w wymaganiach prawnych dla wielkości kotłowni gazowych, o czym piszemy poniżej.
Moc i rodzaj kotła gazowego a wymagania techniczne pomieszczenia
1. Kotły gazowe, które posiadają nie większą moc niż 30 kW, możemy montować w pomieszczeniach mieszkalnych, ale o kubaturze co najmniej 8 m3.
2. Jeśli kocioł ma zamkniętą komorę spalania (i instalację nawiewną), kubatura może być mniejsza – 6,5 m3.
3. Kotły gazowe o mocy większej niż 30 kW, muszą być instalowane w osobnych pomieszczeniach technicznych, gdzie wysokość takiego pomieszczenia nie może być niższa niż 2,2 m.
4. W przypadku kotła na gaz płynny podłoga kotłowni nie może znajdować się poniżej poziomu terenu. Dlatego też w takiej kotłowni nie mogą występować żadne studzienki czy zagłębienia. Dodatkowo w odległości min. 5 m od pomieszczenia z kotłem (odległość na zewnątrz) nie mogą występować otwory do pomieszczeń, w których podłoga znajduje się poniżej poziomu terenu. Ponadto w samej kotłowni z piecem na gaz płynny należy wykonać otwór w ścianie zewnętrznej na wysokości podłogi – aby w razie awarii gaz mógł swobodnie wypłynąć na zewnątrz.
Urządzeń gazowych, które posiadają otwartą komorę spalania, nie można montować w pomieszczeniach mieszkalnych, tylko w osobnej kotłowni.
Istotne jest również zwrócenie uwagi na odległości kotła od miejsca poboru wody. Odległość ta będzie uzależniona od poziomu ochrony kotła IP (informacje znajdziemy na instrukcji obsługi urządzenia). I tak kolejno:
- w odległości 0-0,6 m od wanny lub brodzika można montować urządzenia o min. IP X4,
- w odległości od 0,6-2,4 m od wanny lub brodzika można instalować urządzenia o IP X1,
- urządzenia o niższym IP muszą znajdować się co najmniej 2,4 m od miejsc poboru wody.
Gazowy kocioł kondensacyjny
Kotłownia na piec olejowy – przepisy i wymiary
Przepisy dotyczące kotłów olejowych są bardzo restrykcyjne, ponieważ wyciek oleju może doprowadzić nawet do lokalnej katastrofy ekologicznej. W miejscu instalacji pieca olejowego powinniśmy zapewnić następujące parametry pomieszczenia:
- podłoga i ściany do 10 cm muszą być wodoszczelne,
- muszą posiadać odporność ogniową EI60 – tak samo strop,
- prób pod drzwi także musi być wodoszczelny (jego wysokość powinna wynosić 4 cm),
- odporność ogniowa drzwi musi wynosić EI30,
- przejścia przewodów w podłodze i ścianach do wysokości 10 cm także muszą być wodoszczelne.
Dodatkowo kotłownia na gaz olejowy musi być dobrze wentylowana. Musimy zapewnić instalację nawiewno-wywiewną, która zapewni 2-3 wymiany powietrza na godzinę oraz zamontować dodatkowo okno.
Przepisy dotyczące kotłów olejowych są bardzo restrykcyjne, ponieważ wyciek oleju może doprowadzić nawet do lokalnej katastrofy ekologicznej.
Olej opałowy można magazynować zarówno w naziemnych, jak i podziemnych zbiornikach zlokalizowanych przy budynku (lub w osobnym pomieszczeniu technicznym). Jeżeli zbiornik na paliwo ma nie więcej niż 1 m3, może być magazynowany razem z kotłem (jednak nie w mniejszej odległości niż 1 m). W takim przypadku należy go wtedy oddzielić murowaną ścianą gr. 12 cm oraz wysokości większej o co najmniej 30 cm od wysokości zbiornika oraz 60 cm od jego szerokości.
Viessmann
Kocioł olejowy
Pozostałe wymagania techniczne dla kotłowni z piecem olejowym do 30 kW są identyczne, jak dla kotłowni z piecem gazowym.
Już podczas adaptacji projektu domu do działki powinniśmy wiedzieć, jaki kocioł grzewczy na paliwo będziemy wykorzystywać, by architekt adaptujący mógł dokładnie wyliczyć, jakiej powierzchni powinna być kotłownia i czy konieczne będzie jej powiększenie kosztem innego pomieszczenia - lub czy w ogóle będzie konieczne gospodarowanie osobnego miejsca technicznego na piec.
